İngiltere’de hükümetin dijital kimlik planlarından büyük altyapı projelerine, sosyal medya platformlarının ücretli modeline ve restoran fiyatlarındaki artışa kadar geniş bir yelpazede İngiltere gündemine yansıdı. İngiltere’de bu hafta ne oldu diye merak edenler derlediğim haberlerden bazıları…

İngiltere’de gıda enflasyonu yeniden yükselişte

İngiltere’de dışarıda yemek fiyatlarındaki artış, orta sınıf ailelerin alışkanlıklarını köklü şekilde değiştirdi. Pizza Express, Wagamama, Byron Burger, Bella Italia ve Yo! Sushi gibi zincirler bir zamanlar uygun fiyatlı aile restoranları olarak bilinirken, bugün dört kişilik bir yemek için üç haneli hesaplar olağan hale geldi.

***
The Telepgraph, bir ailenin, geçtiğimiz günlerde dört kişi için, alkol ve tatlı olmadan ‘117,80 sterlin’ ödediği hesabta, sadece dört ana yemek ve üç başlangıç sipariş ettiklerini aktarmasıyla gıda enflasyonu tekrardan gündeme taşıdı. Oxfordshire’da yaşayan bir annenin ise , “iyi bir kazancım var ama iki çocukla öğle yemeğine 100 sterlin harcamak istemiyorum” sözleriyle artan fiyatlara tepkisini dile getirdi.

Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) verilerine göre gıda enflasyonu 2023’te %18’e ulaştıktan sonra düşüşe geçmişti. Ancak 2025’te yeniden yükselişe geçerek %5,1 seviyesine çıktı. Uzmanlar, yükselen maliyetlerin sadece tüketicileri değil, restoran zincirlerini de tehdit ettiğini, “gündelik dışarıda yemek” kültürünün zayıfladığını vurguluyor.

Zorunlu Dijital Kimlik Sistemi – BritCard

***

Başbakan Keir Starmer, yasa dışı göçle mücadele kapsamında tüm çalışanların hükümet tarafından verilecek yeni bir dijital kimlik kartı edinmesinin zorunlu hale geleceğini açıkladı. Bu kart, vatandaşların yaşama ve çalışma haklarını merkezi bir veri tabanı üzerinden doğrulayacak.

Estonya’daki dijital model örnek alınarak tasarlanması beklenen sistem, işverene sunulan kimliklerin anında doğrulanmasını sağlayacak. Ancak muhalefet ve Reform UK lideri Nigel Farage, düzenlemenin “etkisiz” olacağını ve sadece yasal vatandaşların özgürlüklerini kısıtlayacağını savundu.

Siber güvenlik uzmanları da bu sistemin “tek hedef” haline gelerek siber saldırılar için cazip bir hedef olacağı uyarısında bulundu.

Gatwick Havalimanı’na İkinci Pist Onayı

Hükümetin onay verdiği bir diğer büyük proje ise Londra Gatwick Havalimanı’nın ikinci pisti. Yaklaşık £2,2 milyarlık özel sektör yatırımıyla hayata geçirilecek proje, havalimanının yıllık yolcu kapasitesini 75 milyona çıkaracak ve 14.000 yeni iş imkânı yaratacak.

Başbakan Starmer, bu adımı “İngiltere’yi inşa etmeye başlıyoruz” sözleriyle duyurdu. Ancak çevreci gruplar ve Green Party lideri Zack Polanski, genişlemenin ülkenin net sıfır emisyon hedefleriyle çeliştiğini savunarak projeye tepki gösterdi.

İngiltere kullanıcılarına reklamsız sosyal medya ücretli

Meta, İngiltere’de kullanıcılarına Facebook ve Instagram’ın reklamsız sürümünü aylık £3,99 (web üzerinden £2,99) karşılığında sunacağını açıkladı.

Şirket, bu modelle kullanıcıların verilerinin reklam amaçlı kullanılmasının önüne geçileceğini savunuyor. Ancak eleştirmenler, ücretli modelin özellikle genç ve düşük gelirli kullanıcılar için erişim engeli yaratabileceğini belirtiyor.

***

Bu hafta Birleşik Krallık ekonomisi ve eğitim gündemi önemli gelişmelerle şekillendi. Trump’ın İngiltere ziyareti ise protestoların gölgesinde gerçekleşti. Bu ziyaret ise İş ve Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına göre, ABD’li şirketlerden gelen rekor yatırım taahhütleri, ülke genelinde 7.600’den fazla yüksek nitelikli iş imkânı yaratması hedefleniyor. 

İngiltere’ye ABD’den 150 Milyar Sterlinlik Rekor Yatırım

ABD Devlet Ziyareti sırasında açıklanan yatırım paketi 7.600 yeni iş imkânı sunacakBirleşik Krallık, ABD Başkanı’nın Devlet Ziyareti kapsamında açıklanan ve ülke tarihinin en büyük ticari paketini temsil eden 150 milyar sterlinlik yatırım anlaşmalarıyla önemli bir ekonomik kazanım elde etti.

Yatırımlar ülke genelinde yayılacak ve birçok şehirde ekonomik büyümeyi destekleyecek:

• Belfast: 1.000 yeni iş

• Glasgow’dan Warrington’a kadar genişleyen bölgeler

• Midlands ve Kuzeydoğu İngiltere

Öne Çıkan Yatırımlar

Devlet ziyareti sırasında açıklanan başlıca projeler şöyle:

• Blackstone: Önümüzdeki 10 yıl boyunca İngiltere’ye 100 milyar sterlin yatırım yapacak.

• Prologis: Cambridge Biomedical Campus ve Daventry Uluslararası Yük Terminali projelerine yönelik 3,9 milyar sterlin yatırım gerçekleştirecek; lojistik ve ileri üretim alanlarında faaliyet gösterecek.

• Palantir: İngiltere’ye 1,5 milyar sterlin yatırım yapacak ve 350 kişilik yeni istihdam yaratacak.

• Amentum: Glasgow, Midlands ve Warrington dahil bölgelerde 3.000’den fazla iş olanağı sağlayacak, 150 milyon sterlin yatırım yapacak.

• Boeing: ABD Hava Kuvvetleri için 2 adet 737 tipi uçağı Birmingham’da dönüştürecek; bu projeyle 150 nitelikli iş imkânı yaratılacak ve İngiltere’de ABD ordusu için yapılan ilk uçak üretimi gerçekleşmiş olacak.

Bu yatırımlar, özellikle temiz enerji, biyoteknoloji, ileri üretim ve yapay zekâ gibi geleceğin sektörlerine odaklanıyor ve hükümetin Modern Sanayi Stratejisi kapsamındaki önceliklerle uyumlu.

İngiltere’de Güzel Sanatlar Fakültelerine  Gölge Düştü  

İngiltere’de sanat eğitimi, son yıllarda ciddi bir gerileme yaşıyor. 2010’dan bu yana, GCSE düzeyinde sanat derslerine katılım %42 oranında azaldı ve bu durum, öğrencilerin yaratıcılık, özgüven ve iş gücüne hazırlık açısından olumsuz etkiler yaratmaya devam ediyor.

• EBacc uygulaması: 2010 yılında uygulamaya giren EBacc, sanat derslerini ikinci plana itti.

• Finansal kısıtlamalar: Okulların bütçe kesintileri, sanat derslerinin sunulmasını zorlaştırdı.

• Öğretmen eksiklikleri: Sanat eğitimi veren öğretmen sayısındaki azalma.

Uzman Görüşleri ise 

Eğitim uzmanları, sanatın öğrencilerin zihinsel sağlık, özgüven ve toplumsal beceriler açısından önemine dikkat çekiyor. Sanat derslerinin azalması, bu becerilerin gelişimini olumsuz etkileyebilir.

• Drama dersleri: 2010’dan bu yana GCSE düzeyinde drama derslerine katılım %40 azaldı.

• Müzik dersleri: Müzik derslerine katılım, 2010’dan bu yana %35 düştü.

• Devlet okulları: Devlet okullarının %40’ı artık müzik ve drama GCSE’lerini sunmuyor.

***

12 Mayıs 2025’ten beri İngiltere’de #ILR süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkarılıp çıkarılmayacağı ‘göçmenlerin’, en büyük merak konusu. Hükümetin göç sayısını azaltmak için hedeflediği bu değişikliğin geriye dönük uygulanması ihtimali büyük tepki topladı.
 Bu tepkilerin en görünür olanı, Skilled Worker sahipleri için 5 yıllık ILR rotasının korunmasını isteyen imza kampanyası oldu. Kısa sürede 160 bini aşan imza ile bu konu 8 Eylül’de Westminster Hall’da tartışmaya açıldı.

Süresiz oturum hakkına erişim süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkarılması önerisi tartışılıyor. Muhalefet milletvekilleri, bu düzenlemenin göçmenleri “belirsizlik içinde yaşamaya mahkûm edeceğini” savunarak sert tepki gösteriyor.

Vize Sponsorluğunda İptaller Rekor Sayıda

Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göre, yabancı işçi çalıştırmak isteyen şirketlere verilen vize sponsorluğu (visa sponsorship) lisanslarının iptali rekor seviyeye ulaştı.

• Temmuz 2024 ile Haziran 2025 arasında 1.948 lisans iptal edildi.
• Bu rakam, bir önceki yılın iki katından fazla.
• En fazla suistimalin görüldüğü sektörler arasında yetişkin sosyal bakım, konaklama, perakende ve inşaat bulunuyor.

Bakanlık, şirketlerin göçmen işçileri düşük ücretle çalıştırarak hem yerel iş gücünü zayıflattığını hem de göçmenleri istismara açık hale getirdiğini vurguluyor.

İngiltere, Trump’ın Ziyareti İçin Hazırlanıyor

ABD eski Başkanı Donald Trump, 16–18 Eylül’de İngiltere’ye ikinci ziyareti için hazırlanıyor. Bu kez kraliyet ailesi daha geniş bir tören programıyla sürece dahil olacak. Ziyaretin hem diplomatik ilişkiler hem de kamuoyu algısı açısından kritik olduğu vurgulanıyor.

Yapay Zekâ Dalgası Medya Çalışanlarının Kabusu

İngiltere’nin önde gelen medya gruplarından Reach (Mirror, Express ve Star gazetelerinin sahibi), dijitalleşme ve yapay zekâ kaynaklı dönüşüm nedeniyle 600 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu. Grup, video ve ses tabanlı içeriklere yatırım yaparak yeni bir medya modeli geliştirmeyi hedefliyor.

Banksy, Tartışmaları Yeniden Tetikledi

***

13–21 Eylül tarihleri arasında düzenlenen London Design Festival ile adeta bir sanat üssüne dönüşüyor. Kentin dört bir yanında sergiler, yerleştirmeler ve tasarım etkinlikleri ziyaretçilerin ilgisine sunuluyor.

Bunun yanında dünyaca ünlü sokak sanatçısı Banksy, Londra’daki Royal Courts of Justice binasının dış cephesine çarpıcı bir çalışma yaptı. Bir hakimin tokmağıyla bir protestocuya vurduğu sahneyi betimleyen eser, kısa sürede büyük yankı uyandırdı. Ancak binanın tarihi dokusunu bozduğu gerekçesiyle eserin kaldırılacağı açıklandı.

***
İngiltere siyaseti, İşçi Partisi en sert sınavıyla karşı karşıya kaldı. Başbakan Yardımcısı ve Konut Bakanı Angela Rayner, hakkında hazırlanan bağımsız etik raporunun ardından görevlerinden istifa etti. Raporda, Rayner’ın 800 bin sterlinlik konut alımı sırasında eksik vergi beyanında bulunduğu ve bakanlık kurallarını ihlal ettiği belirtildi.

Rayner, hatasını kabul ederken “danışmanlık almamış olmaktan dolayı pişmanlık duyduğunu” söyledi. Ancak istifa sadece hükümet görevleriyle sınırlı kalmadı; İşçi Partisi’ndeki lider yardımcılığı koltuğunu da bıraktı. Bu, partinin iç dengelerinde ciddi bir boşluk yarattı. Başbakan Keir Starmer “üzüntü duyduğunu” dile getirdi, fakat muhalefet liderleri çok daha sert: Onlara göre bu skandal, partide bir çatlağın başlangıcı olabilir.

İstifa sonrası kabinede değişiklik süreci de başladı. Bu tablo, İşçi Partisi’nin iktidardaki ilk aylarında karşılaştığı en kritik kriz olarak görülüyor. Starmer’ın bundan sonra atacağı adımlar, yalnızca hükümetin güvenilirliği değil, partinin birlik ve geleceği açısından da belirleyici olacak.

Rayner’in ayrılığı, siyaset arenasındaki gerilim ise şöyle:

Filistin için planlanan sivil itaatsizlik eylemi, 5 Eylül’de mi, yoksa 15 Eylül’de mi hangi tarihte olacağı belirsizliğini koruyor…

Ekonomide, işten çıkarmalarda dört yılın en büyük artışı yaşanırken, işletmelerin üzerindeki vergi yükü, hükümetin reform gündemini zorluyor.

Grevler, Konserler ve Kültür-Sanat’da İngiltere!!

Metro grevleri hayatı felç ederken, Post Malone’un Londra konserleri ertelendi. İngiltere dev etkinlikler için ulaşım krizine ne kadar hazır olduğu ise tartışma konusu oldu.

Öte yandan Edinburgh Fringe Festivali görkemli bir kapanış yaptı. Özellikle genç tiyatro gruplarının politik içerikli sahne performansları, sanatın hâlâ sokaktaki nabzı tuttuğunu gösterdi.

Kriz üstüne kriz!

İngiltere’de bu hafta kriz üstüne kriz yaşanırken Angela Rayner’in istifası, Filistin protestoları, ekonomik sorunlar ve kültür-sanat dünyasındaki gelişmeler gündemin başlıca konularıydı.